رفتارهای پرخاشگرانه، خودزنی و خودکشی، به عنوان معضل جدی سلامت عمومی دربین کودکان، نوجوانان و جوانان سراسر جهان به حساب میآید، با توجه به اهمیت این مسئله یک پژوهش توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با همکاری پژوهشگران دانشگاه بازل سوئیس انجام گرفت.
نتایج این پژوهش نشان داد که میزان شیوع پرخاشگری در کلاستری که افراد آن دارای اختلال در سیرکادین ریتم (ریتم های شبانه روزی خواب- بیداری) هستند، و فعالیت فیزیکی آنان کم است، بیشتر از سایر کلاسترها است. این نشان دهنده نقش ریتم های شبانه روزی خواب- بیداری در رفتارهای پرخاشگرانه است.
در بخش دیگر، نتایج پژوهش نشان داد که میزان شیوع اقدام به خودکشی و رفتارهای خودجرحی در کلاستری که افراد آن دارای اختلال در سیرکادین ریتم هستند، و فعالیت فیزیکی آنان کم است، بیشتر از سایر کلاسترها است. این نشان دهنده نقش ریتم های شبانه روزی خواب- بیداری در رفتارهای خودکشیگرا و خودزنی است.
درباره نقش مشکلات خواب و کیفیت نامناسب خواب در رفتارهای پرخاشگرانه و خودزنی، یک فرضیه مطرح است و آن نقش مخرب مشکلات خواب در بخشهایی از مغز است، این که مشکلات خواب میتوانند تاثیر نامطلوبی بر مغز بگذارند توسط پژوهشهای پیشین تایید شده است، نداشتن خواب مناسب و منظم میتواند سبب کاهش عملکرد مغز خصوصا در مدار آمیگدال شود، بنابراین نقش اختلال در ریتم های شبانه روزی خواب- بیداری در رفتارهای پرخاشگرانه و خودزنی از این منظر قابل توجیه است.
نتایج پژوهش ما درباره نقش فعالیت بدنی، جالب توجه است، در کلاستری که میزان پرخاشگری و خودکشی بیشتر از سایر کلاسترها بوده است، میزان فعالیت بدنی نیز پایین بوده است، اما برای کلاستری که میزان فعالیت بدنی زیاد است در مقایسه با کلاستری که میزان فعالیت بدنی خیلی کم گزارش شده است میزان پرخاشگری بیشتر است. اما میزان اقدام به خودکشی کمتر دیده شده است. به نظر میرسد که فعالیت فیزیکی بر کاهش اقدام به خودکشی تاثیر دارد اما بر رفتارهای پرخاشگرانه تاثیر ندارد.
با توجه به نتایج پژوهش میتوان گفت که رفتارهای پرخاشگرانه، خودجرحی و اقدام به خودکشی در افرادی که دارای اختلال در سیرکادین ریتم هستند و فعالیت فیزیکی کم دارند بیشتر از سایر افراد است، در واقع همزمانی اختلال در سیرکادین ریتم و نداشتن فعالیت فیزیکی یک ریسک فاکتور برای رفتارهای پرخاشگرانه و اقدام به خودکشی است. با این حال، با قاطعیت نمیتوان نتیجهگیری کرد که فعالیت فیزیکی زیاد یک اقدام پیشگیرانه در رفتارهای پرخاشگرانه باشد.
با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود که جهت کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و خودکشی، تنظیم برنامه خواب و اصلاح الگوی خواب مورد توجه قرار گیرد.
نتایج این پژوهش در Journal of Clinical Medicine به چاپ رسیده است، علاقمندان می توانند از طریق لینک زیر به متن کامل مقاله دسترسی داشته باشند:
https://www.mdpi.com/2077-0383/12/8/2821